İlk yazılı hukuk kurallarını yazının icadıyla birlikte Sümerliler yapmıştır.Sümer halkı ;Rahiplerin ve idarecilerin, kötü idare ve adaletsiz bir yönetim sistemine karşı duydukları memnuniyetsizlik sebebiyle Kral Urkagina yeni düzenlemeler yaparak halkın güven ve huzurunu tekrar sağlamaya çalışmıştır.
Tarihte Babil Kralı Hammurabi’nın yaptığı kanunlarda önemli yere sahiptir. Halka kendini adaletin kralı olarak tanıtan Hammurabi yaşadığı zamanın ihtiyaçlarını düşünerek oluşturduğu 282 maddeden oluşan ,Üst kısımda Baş tanrı Marduk hakkında övgü dolu sözlerle başlayan ve adalet tanrısı Şamaş ile Mardu’un Kral Hammurabi’nin nasıl seçildiğini anlatan metin bulunmaktadır.Hammurabi kanunları Tanrı Şamaş’ın önünde durduğu bir stelin alt kısmına yazdırmıştır.Bu stelde Tanrı adına ülkeyi yöneten adil ve insancıl hükümdar olarak kendisini ifade eder.
Hammurabi kanunları incelendiğinde suçu işleyene aynı oranda ceza vermesi şeklinde işler. Hammurabi kanunları Dişe Diş ,göze göz olarak da ifade edilmektedir.
İlk Yazılı Hukuk Örneklerinden Bazıları:
282 MADDELİK HAMMURABİ KANUNLARINDAN ÖRNEKLER
- Bir kimse, bir diğerini esir eder ve onu köle ilan eder fakat bunu kanıtlayamazsa o zaman esir eden kişi ölümle cezalandırılır.
- Bir kimse büyüklerinin huzurunda bir suç iddia eder ve yaptığı suçlamayı kanıtlayamazsa, iddia ettiği büyük bir suç ise ölümle cezalandırılır.
- Bir kimse tapınağın ya da mahkemenin eşyasını çalarsa ölümle cezalandırılır ve ondan çalınmış malları alan kişi de ölümle cezalandırılır.
- Eğer malik kayıp eşyayı tanıyacak tanıklar getirmezse o kötü niyetlidir, iftira atmıştır ve ölümle cezalandırılır.
- On üç rakamı uğursuz sayıldığı için on üç numaralı madde yoktur.
- Eğer satın alan kişi satıcıyı ve de huzurunda eşyayı satın aldığı tanıkları getirmezse ama malın sahibi eşyayı tanıyacak tanıklar getirirse o zaman satın alan hırsızdır ve ölümle cezalandırılır ve malik de kayıp eşyasını geri alır.
- Bir kimse bir diğerinin reşit olmayan çocuğunu çalarsa ölümle cezalandırılır.
- Bir kimse mahkemenin erkek ya da kadın kölesini ya da özgür bir adamın erkek ya da kadın kölesini şehir kapılarının dışında alırsa ölümle cezalandırılır.
- Bir kimsenin evine mahkemenin ya da özgür bir adamın kaçak erkek ya da kadın kölesi gelir de o kişi köleyi vekil harcı getirip durumu bildirmezse evin sahibi ölümle cezalandırılır.
- Bir kimse açık alanda kadın ya da erkek bir kaçak köle bulursa ve onu efendisine getirirse kölenin sahibi ona iki şikel gümüş ödeyecektir.
- Eğer köle efendisinin adını söylemezse onu bulan kişi saraya getirecektir; daha fazla araştırma yapıldıktan sonra efendisine geri götürülecektir.
- Eğer köleleri evinde tutar da onlar orada yakalanırlarsa evin sahibi ölümle cezalandırılır.
- Eğer yakaladığı köle ondan kaçarsa o zaman kölenin sahibine yemin verir ve tüm suçlamalardan kurtulur.
- Bir kimse bir eve girecek delik açarsa o deliğin önünde ölümle cezalandırılır ve gömülür.
- Bir kimse soygun yaparken yakalanırsa ölümle cezalandırılır.
- Soyguncu yakalanamazsa, soyulan kişi zararının miktarını yemin ederek söylerse o zaman soygunun yapıldığı yerin ya da toprakların ya da mekanın sahibi olan kişi ya da topluluk çalınan mallarını tazmin eder.
- Eğer insan çalınmışsa topluluk ve onun akrabaların bir mina gümüş öder.
- Bir evde yangın çıkar ve oraya yangını söndürmeye gelen bir kimse evin sahibinin malında göz gezdirip evin sahibinin malını alırsa kendisi de aynı ateşe atılır.
