Fabl,nedir?Fabl, özellikleri nelerdir?
Fabl, manzum öykü türünden biri olan ve öyküncenin sonunda hem güldüren, hem düşündüren, hem de içinde sakladığı bilgiler ışığında okuyan kişiye ders verme amacı güden öykülere denmektedir.
- Belirli bir ahlak dersi vermek amacıyla oluşturulmuş hayal ürünü, kısa ve hareketli hayvan öyküleridir.
- Latince öykü demek olan ‘’fabula’’dan gelir. Kahramanları genellikle hayvanlardır.
- Fabl türünün dört önemli öğesi bulunmaktadır. Kişiler, olay, zaman ve mekan fabl hikayelerinde vazgeçilmez öğe gruplarıdır.
- Fabllarda öğreticilik esastır. Genellikle manzumdurlar.
- Anlatım yalın ve basittir.
- Fabl türü ilk olarak Frig uygarlığında nüksetmiş olup, hititler zamanında da taş tabletler üzerine resmedilmiştir.
- Fabl türünün en bilinen örnekleri Kelile ve Dimme,Ezop, La Fontaine önemli yer tutar.
- George Orwell ‘in 1945’te kaleme aldığı Hayvan Çiftliği adlı romanı modern fabl olarak değerlendirilir.
- Türk edebiyatındaki ilk fabl örneği, mesnevi türündeki harname olup, 126 beyitten oluşmaktadır.
- Fabl türünün Türk edebiyatında ilk örnekleri Şinasi’nin kaleminden Türkçeye çevrilen fabllardır.( Eşek ile Tilki , Arı ile Sivrisinek öyküleri)
Kısa fabl örneklerinden biri olan,Tilkinin kargayı sesin çok güzel diye kandırmaya çalışıp,ağzındaki peyniri almaya çalışması olay örgüsüne bir göz gezdirdiğimiz tilkinin kurnazlık yapıp kargayı kandırması,karganın da kendini beğenme ve kibri yüzünden ağzındaki peyniri tilkiye kaptırması insanlara ders niteliğinde bir örnektir.
