Çocuklarda sorumluluk bilinci,farkındalık,zaman kavramı ne zaman ortaya çıkar?
Herkes çocuğunun,okula gidiş saati,yatma saati ya da verilen bir sorumluluğu zamanında yapmasını ister.Bazı çocuklarda sorumluluk duygusu erken yaşta geçse de genel olarak çocuklarda zaman kavramı tam gelişmediği için çoğunlukla ebeveyinlerinin yardımlarına ihtiyaç duyarlar. Çocuğun okuma yazma bilmesi, saati bilmesi ile zaman kavramının alakası yoktur.
Çocuklar zamanı verimli kullanmayı, her şey vaktinde yapmaya zaman içinde öğrenir.
Unutulmaması gereken bilgi şu; çocuklar şimdiki zamanı yaşar. Yaşları itibari geçmiş ve geleceğe dikkat etmezler. Şimdiki zamanı, yani anı yaşarlar.
Bir çocuğun önünde eğlenceli bir iş varsa yapması gereken sıkıcı işi yapmak istemezler ya da yapmazlar.
Genel olarak geçmiş hatalarından ders almak, geleceği düşünüp hazırlanmak için endişe duymazlar, düşünmezler.
Fakat her sağlıklı birey gibi büyüdükçe sorumluluklarının farkına varırken, geçmiş hatalarından ders almayı, gelecek için hazırlanmayı, endişe duymayı, hayal kurmayı öğrenir.
Güven içinde mutlu bir çocukluk geçirenler sadece anı yaşar ve bu duygusal gelişimlerini doğal bir parçasıdır. Ancak zor koşullar altında yaşamış, bazı tramvatik olaylar yaşamış çocuklarda sorumlukluk ve farkındalık daha erken gelişebilir.
Çocuklar da sorumluluk, zamanı verimli kullanma genel olarak 12-13 yaşlarından itibaren ortaya çıkar. Fakat kız ve erkek çocuklarındaki bireysel farklılıktan dolayı sorumluluk duygusu kız çocuklarında erkek çocuklarına göre daha hızlı gelişir.
Örneğin,bir öğrenci sınıf atladıkça yavaş yavaş ders programını kavrayabilir ve buna göre hazırlanması gerektiğinin farkına varır.
Öte yandan bazı öğrenciler daha ilkokuldayken ödevlerini takip etmesi, sınavlarına günü gününe hazırlanması,okul saatine uygun kalkması, programı takip etmesi gibi durumlarda olabilir.Bunun sebebi genel olarak kuralcı ve çok uyarıcı ailenin varlığıdır.
Bu konuda ailelerin tutumu oldukça önemlidir. Telaşa kapılmadan plan yapmak,önceden program yapmayı kural haline getiren ailelerin çocuklarının zaman kavramı olabilir, ancak çocuk,çoğunluk zaman kavramını anladığı için değil, muhtemelen buna alışmış olmasından dolayı başarılıdır.
Yani ailelerin sabırlı olup, çocuklarla basit planlarla zamanı kullanmayı öğretmek, bir yere vaktinde gitme gibi örnek davranışlarda olumlu yaklaşımlardır.
Endişe etmeyin,çocuğunuz şu anda siz uyarmadan hazırlanamıyor, derslerini yapmıyor olsa bile doğru ve sabırlı yaklaşımla zaman içinde herşey yoluna girecektir.
Kaynak:Katsunori Ishida.Japonya Eğitim Tasarımı Laboratuvarı Temsilci Direktörü, Eğitim Eleştirmeni
