BİLECİK MUTFAĞI

Bilecik ilinine özgü yemeklerin çoğunluğunu hamur işleri oluşturur

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sitesinde yer alan bilgilere göre Bilecik ilimizin meşhur yemekleri…

• Dağ Eriği Ekşili Kesme Çorbası
• Ovmaç Çorbası
• Mercimekli Bozüyük Mantısı
• Bilecik Güveci.
• Parmak Köftesi
• Yunus Erikli Ekşili Biber Dolması
• Bıldırcın Kebabı
• Nohutlu Mantı
• Büzme Tatlısı

Dağ Eriği Ekşili Kesme Çorbası

Kullanılan malzemeler:

1.5 su bardağı yeşil küçük mercimek
1.5 su bardağı makarna(ev yapımı)
5-6 bardak et suyu
1 su bardağı dağ eriği ve kızılcık kurusu
Bir miktar karabiber,kimyon,tuz
Bol miktarda nane
2 baş soğan
2 diş sarımsak
1 çorba kaşığı salça
Bir miktar sıvı yağ
50 gr. Tereyağ

Hazırlanışı: 1 kaşık sıvı yağda soğanlar incecik doğranır ve hafif sarartılır. Mercimek ve et suyu ilave edilerek kaynamaya bırakılır. Mercimekler pişince makarna eklenir ve 1-2 taşım daha kaynatılır. Ayrı bir tavada dövülmüş sarımsak, salça, karabiber, kimyon ve nane tereyağ ile çorbanın üzerine sos olarak hazırlanır. Servis yapılacağı zaman bu sos kesme çorbanın üzerine gezdirilir. Dağ eriği ve kızılcık kurusu bir kapta 2 bardak su ile kaynatılarak özel lezzeti haiz ekşi hazırlanır. Arzu edildiği kadarı çorbaya eklenir. Sıcak servis yapılır.

Bıldırcın Kebabı

Kullanılan malzemeler: 5 Adet Bıldırcın
50 Gr. Tereyağ
20 adet patates
1 adet domates
1 baş küçük soğan
1 diş sarımsak
1 adet yeşil biber
Karabiber ve tuz
Hazırlanışı:Bıldırcınların tüyleri yolunur ve tütsülenir. Güzelce yıkanır, süzülür. Sarımsak, karabiber ve tuz eklenir. 25 dakika sonra pişmiştir. Tencereden çıkartılarak mini fırın tepsisine alınır. Halka halinde kızartılan patates, yine halka halinde kesilen domates, biber tepsiye dizilerek pembeleşinceye kadar bekletilir. Bakır tabağa alınarak özenle tanzim edilir. Sıcak servis yapılır.

Nohutlu Mantı

Kullanılan Malzemeler:

1kg. un
1 adet yumurta
0, 5 kg. nohut
0,5 kg. yoğurt
2 bardak su
150 gr. Tereyağı
tavuksuyu
0,5 çay bardağı sıvıyağ
1 yemek kaşığı salça
1 demet maydanoz
1 baş sarımsak
karabiber, tozbiber, tuz

Hazırlanışı: Hamur elde etmek için, yukarıda belirtilen miktarlardaki yumurta, su, tuz ve un hamur kıvamına gelinceye dek yuğurulur. Yumruk büyüklüğünde parçalara ayrılarak oklava ile yufka gibi açılır. Açılan yufkalar 4-5 cm. kare biçiminde kesilir. Bir gün önceden ıslatılan nohutlar dövülüp karabiber ilave edilerek bir karışım elde edilir. Bu karışımdan kesilen parçaların içine misket büyüklüğünde konur, dört köşesinden kapatılarak içine sıvıyağ sürülmüş tepsiye dizilir. Tepsi kızgın fırına sürülür ve altı ve üstü iyice pişirilir.

Pişme işleminden sonda fırından alınarak üzerine mantıların hizasına kadar kaynatılmış tavuksuyu ilave edilerek tekrar fırına sürülür. Fırında suyunu biraz çektikten sonra çıkarılarak üzerine önceden hazırlanmış sarımsaklı yoğurt karışımı dökülerek mantıların üzerine yayılır. Daha sonra üzerine süsleme yapmak için salça, sıvıyağ ve yarım bardak su ateşte karıştırılarak sos elde edilir. Yine mantının üzerine ilave etmek için tereyağ ateşte kızdırılarak tozbiberle renklendirilir. Bu karışımlar da mantının üzerine dökülerek, maydanoz yaprakları ile süslenip, sıcak olarak servis yapılır.


Büzme Tatlısı

Kullanılacak Malzemeler:

1,5 kg. un
2 adet yumurta
250 gr. tereyağı
1 çay bardağı sıvıyağ
1 su bardağı süt
1 yemek kaşığı sirke
1 tatlı kaşığı tozşeker
1 tutam tuz
1 kg. ceviziçi
1 su bardağı susam
50 gr. Hindistan cevizi
400 gdr. nişasta
6 su bardağı tozşeker (ravak için)
5 su bardağı su(ravak için)

Hazırlanışı: Hamur elde etmek için, yukarıda belirtilen miktarlardaki yumurta, süt, sıvıyağ, sirke, tozşeker ve un karıştırılır ve hamur iyice yuğurulur. Yumurta büyüklüğünde parçalara ayrılarak oklava ile yufka gibi açılır. Hamura kıvamını verebilmek için yeterli miktarda nişasta ekilir ve açılan yufkalara çekilmiş ceviziçi serpilir. Yufkalar tekrar oklavaya özenle sarılır. Sarılma işleminden sonra hamurlar oklavada iken büzdürülür ve oklava içinden çıkarılır. Büzülmüş parçalar isteğe göre kesilerek yağlı tepsiye dizilir. Üzerine 250 gr. tereyağı eretilerek dökülür. Norman sıcaklıkta kızdırılan fırına sürülerek, pembeleşinceye kadar pişirilerek kızarması sağlanır. Pişirme işlemi bittikten sonra soğuması beklenirken, üzerine dökmen için 6 su bardağı tozşeker 5 su bardağı su ile ravak şeklini alıncaya kadar kaynatılır. Ravak 15 dakika kadar bekletildikten sonra tepsinin üzerine dökülerek soğumaya bırakılır. Diğer taraftan 1 su bardağı susam ezilerek ateşte kavrulur ve tepsinin üzerine yayılır. En son olarak 50 gram hindistan cevizi ile üzerine süsleme yapılır.

Ovmaç Çorbası

Ovmaç çorbası aslen Rumeli’ye ait bir çorba türüdür. Hazırlanışındaki farklılıklar ile özellikle, Buğdur, Denizli, Edirne, Bilecik, Zonguldak gibi Türkiye’nin birçok yerinde hazırlanan lezzetli bir çorbadır.

Ovmaç, un ve su ile yoğurulan hamurun avuç içinde ovularak aldığı şekilden dolayıda yemek bu isimle anılmaktadır.

Ovmaç çorbası müthiş lezzetli bir çorbadır.

Ovmaç Çorbası Malzemeleri

Hamuru İçin

• 1 su bardağı tam buğday unu
• 1 çay bardağı su
• Tuz
• Terbiyesi İçin
• 1 su bardağı yoğurt
• 1 yemek kaşığı un
• 1 tane yumurta sarısı
• 5 su bardağı su ya da et suyu
• 1 çorba kaşığı tereyağı
• Nane, kırmızı pul biber

Ovmaç Çorbası Hazırlanışı

Ovmaç çorbasının hamuru için unu yoğurma kabına alarak üzerine su ve tuzu ilave edin. Katıca bir hamuru yoğurun. Hamurdan nohuttan daha minik parçalara alarak un serpilmiş bir tepsiye atın. Tüm hamurları aynı bu şekilde hazırlayın.

Çorbayı pişireceğiniz tencereye 5 su bardağı su ve tuz ilave ederek kaynamaya bırakın. Hazırladığınız hamurları su kaynadıktan sonra tencereye ilave edin. Hamurlar kaynayarak suyun üzerine çıktıktan sonra 10 dakika kadar daha kaynatın. Daha sonra ocağın altını kapatın.

Çorbanın terbiyesi için, yoğurt, un ve yumurta sarısını çukur bir kabın içine alarak pütür kalmayana kadar çırpın. Çorbanın suyu ile terbiyeyi ılıtın ve yavaş yavaş çorbaya ilave edin.

Tencereyi tekrar ocağa alarak kaynayıncaya kadar devamlı karıştırın. Çorba kaynadıktan sonra kısık ateşte 6-7 dakika kadar daha kaynatın. Tereyağını uygun bir tavada kızdırarak üzerine pul biber ve nane ekleyin. Kızgın yağı kaynayan çorbaya ilave ederek karıştırın. Ovmaç çorbası servis için hazır. Sıcak sıcak servis yapın.

Mercimekli Bozüyük Mantısı

MALZEMELER

• 1 su bardağı mercimek
• 1 adet soğan
• 1,5 su bardağı et suyu
• Yarım demet maydanoz
• 2 yemek kaşığı tereyağ
• Karabiber
• Pul biber
• Tuz
• 3 su bardağı yoğurt
• 2 diş sarımsak
• Hamuru için: 1 adet yumurta
• 3 su bardağı un
• Tuz

• İlk önce hamurumuzu yoğurup, üzerini nemli bez örtüp dinlenmeye bırakıyoruz. Mercimeği üzerini geçecek kadar suyla haşlayıp, süzüyoruz.
• Soğanı yemeklik küçük küçük doğrayıp, sıvı yağla bir tencerede pembeleşinceye kadar kavuruyoruz üzerine mercimeği döküp kavurmaya devam ediyoruz. Maydanozu, tuzunu ve karabiberini koyup biraz daha soteliyoruz.
• Hamurumuzu iki eşit parçaya ayırıyoruz, un serpilen masada merdane yardımıyla tepsi büyüklüğünde açıyoruz iri kareler halinde kesiyoruz. İçine hazırladığımız harçtan koyup, karşılıklı uçları birleştiriyoruz.
• Tepsimizi yağlayıp mantılarımızı diziyoruz, önceden 170 derecede ısıtılmış fırında üzeri kızarana kadar pişiriyoruz. Et suyunu ısıtıyoruz kızaran mantıların üzerine döküyoruz, suyunu çekene kadar biraz daha fırınlıyoruz.
• Fırından çıkarttıktan 10 dakika sonra, sarımsak ezip karıştırdığımız yoğurtla üzerini kaplıyoruz. Ayrı bir tavada 2 yemek kaşığı tereyağı eritip, üzerine pul biberi koyup karıştırıp üzerine dökün ve servis edin.

BİLECİK GÜVECİ

 İçerisine kuzu eti ve yanına patates, patlıcan, tereyağı, soğan eklenerek yapılmaktadır. Bölge halkı tarafından severek tüketilen bir yemektir.

Bilecik güvecinin içerisindeki malzemeler isteğe göre değiştirilebilmektedir. Kuzu etinin yumuşak olması önemlidir. Güveçte et tamamen piştiği için harika bir lezzete sahip olmaktadır.

1 kg kuzu kuşbaşı
2 adet patlıcan
2 adet patates
2 adet soğan
1 çorba kaşığı tereyağı
1 tatlı kaşığı tuz
Kızartma yağı
Üzeri İçin;
1,5 su bardağı süt
1,5 çorba kaşığı un
1,5 çorba kaşığı tereyağı
1 tatlı kaşığı tuz
1 su bardağı rendelenmiş kaşar

Patlıcanların acısı çıkarılır, kuşbaşı doğranır kızgın yağda kızartılır.Patates de aynı şekilde kızartılır. Tencereye tereyağı konur, eriyince ince kıyılmış soğan atılır, pembeleştirilir. Üzerine et atılır suyunu bırakana kadar pişirilir, sonra patlıcan ve patates eklenir, tuz katılır, birkaç dakika daha çevrilir. Yemek toprak bir kaba boşaltılır. Diğer taraftan un ve tereyağı kavrulur, üzerine soğuk süt ve tuz eklenir muhallebi kıvamına gelene kadar karıştırılarak pişirilir. Güvecin üzerine dökülür, kaşar peyniri serpilir. Güveç önceden ısıtılmış 190 derece fırına verilir. Kızarana kadar pişirilir.

Parmak Köftesi

Malzemeler

• Yarım kilo kıyma
• 1 adet soğan
• 1 çay bardağından 2 parmak eksik galeta unu veya 2-3 dilim bayat ekmek
• 1 adet yumurta
• 6-7 dal maydanoz
• 1 paket kabartma tozu
• 2 diş sarımsak
• Karabiber
• Kırmızı biber
• Tuz

Parmak Köfte Tarifi Yapılışı

Bulguru ve irmiği bir kapta karıştırın. Üzerine suyun 1 bardağını ekleyip 15 dakika şişmeye bırakın. Yumurtayı, unu,salçayı, tuzu,biberi ve kimyonu da katarak 10 dakika yoğurup köfte harcını hazırlayın. Köfte harcından fındık büyüklüğünde parçalar koparın. Elinizi suyla ıslatıp harcı avucunuzun içinde yuvarlayarak top haline getirin. Ortasına bastırarak çukurlaştırın. Harç bitinceye kadar bu işlemi sürdürün. Bir tencerede bolca tuzlu su kaynatın. Hazırladığınız köfteleri içine atıp 15 dakika haşlayın. Bir süzgece çıkarıp, iyice süzülmeye bırakın. Soğanı, sarımsağı, taze soğan ve maydanozu ince ince kıyın. Yağı tavada kızdırın. Soğanı ve sarımsağı içinde pembeleşinceye kadar kavurun. Salçayı, taze soğan ve maydanozu, kalan suyu ve tuzu katıp karıştırın. Bir taşım kaynatın. Ateşi kısın. 2-3 dakika pişirerek ateşten alın. Üzerine sosunu gezdirip sıcak olarak servis yapın. Bu köfte hiç sos konmadan üzerine sarımsaklı yoğurt gezdirilerek de yenilebilir.

Yunus Erikli Ekşili Biber Dolma

Yunus Erikli Ekşili Biber Dolma Malzemeleri:

• 10 adet biber (kuru)
• 10 adet patlıcan (kuru)
• 1 demet maydanoz 1 çorba kaşığı kuru nane
• 1 çay bardağı zeytinyağı
• 1 kaşık salça
• Karabiber ve tuz
• Her dolmaya ve patlıcana bir yemek kaşığı tekabül edecek şekilde bulgur (20 kaşık)
• Kurutulmuş dağ eriği – kızılcık (yunus eriği)
• 4 baş kuru soğan
• 1 avuç ceviz

Yunus Erikli Ekşili Biber Dolma Yapılışı:

Yazdan kurutulmuş biber ve patlıcanlar (İçleri oyularak kurutulur) kaynar suda haşlanarak yumuşatılır. Soğuk sudan geçirilir. Tencereye zeytinyağı konur. Soğanlar ince doğranır. Pembeleşmeden kavrularak bulgur eklenir. Ceviz de irice dövülür, eklenir ve bir iki karıştırılarak kavrulur. Bir su bardağı su eklenir. Kaynayınca söndürülür, bulgurun biraz kabarması sağlanır. Maydanoz ince doğranır; nane, salça, karabiber ve tuz ilave edilir. Yazdan kurutulmuş yabani erik ve kızılcık ayrı bir kapta kaynatılarak ekşi kıvamlı su elde edilir. Diğer malzemelerle birlikte bu da bulgura eklenir, dolma içi hazır hale gelmiş olur. Biber ve patlıcanlar içleri yarıya kadar doldurulup, ağızları sıkıştırılır ve büzdürülerek kapatılır. Tencereye dizilip iki su bardağı su ilavesiyle kaynatılır. Kapağı kapalı olarak soğumaya bırakılır. Bakır tabağa alınarak maydanoz, dağ eriği ve kızılcık ile süslenerek servise hazırlanır. Arzuya göre ekşi sos gezdirilir.

Kaynak:Devlet Kültür Portalı