YAZAR:Memduh Şevket Esendal
ESER HAKKINDA: Eser Türk toplumunun yaşadığı değerlerin çöküşü bozulma ve yozlaşmayı anlatmaktadır. Otobiyografik bir romandır .
KONUSU:Cumhuriyet Türkiye’sinde ki bir kesimi anlatmaktadır. Roman Ayyaş’ta bulunan 9 odalı kiralık pansiyon olarak kullanılan evdeki hayatı, bu hayatı paylaşan insanlar arasındaki ilişkileri değer yargılarını ustalıkla ortaya koyar.
KAHRAMANLAR
AYAŞLI İBRAHİM EFENDİ:Büyük bir ev kiralıyarak pansiyona çevirir.Ev sahibi.
FAİKA:Ev sahibi İbrahim Efendinin üvey kızı.
FUAT:Ev sahibinin üvey kızı Faika’nın kocasıdır.
KİRACILAR:Turhan Hanım,İffet hanım,Hasan Bey(kızı Selime),Cevat Bey,İskender Bey,Abdülkerim bey,Haki Bey,Bankacı Kahraman Bey,Rasim Bey,Hüseyin Bey,Şefik Bey,
HİZMETÇİLER:Halide,Raife,Zinet
ÖZET
1930’lu yıllardA,Ankara başkent olduktan sonra çok pahalı bir şehir olmuştur. Bu yüzden ev kiraları çok yüksekti. Bir çok insan ev kiralamak yerine iç içe tek bir çatı altında bir oda kiralamak zorundadır kalıyorlardı.
Ayaşlı İbrahim Efendi ,bir yolunu bulup 9 odalı bir evi uygun bir fiyata kiralar, odanın ikisini karısına ve üvey kızına ayırır. Diğerlerini kiraya verir. Evdeki kiracılar ayrı odalara sahip olmakla birlikte banyo tuvaleti ortak kullanmak zorundaydılar. Bu yüzden iç içe samimi bir şekilde yaşarlar .Evdeki kiracılar genellikle orta halli kişilerdir .
Hemen hepsi kiracılardan Turhan hanımın ,odasında kumar oynamak için toplanmaya başlar .Bu arada kiracılar arasındaki ilişkilerde karmaşıklaşmaya başlamıştır. Halide hamiledir, İffet Hanım gittikçe değişmektedir. Önce saçlarını kestirir , daha modern kıyafetlerle tamamen bir salon kadını gibi giyinip davranmaya başlar.
İffet Hanım Cevat la yasak bir ilişki yaşar bu sebepten dolayı zührevi bir hastalığa yakalanır. Turhan Hanım ,evdeki en gözde hanımdır. Odasında bazı insanlar kumar oynarken bazıları da sadece seyretmektedir. Bazen oynanan oyunlarda kavga ve tartışma çıkar.
Turhan Hanım ,iskender bey,İffet Hanım oyunlarda başı çekmektedirler .Kumar oyunları sırasında ilişkilere gittikçe karmaşık bir hale gelir.Abdulkerim ve Haki Bey eşlerinin gözleri önünde başkalarıyla olan uygunsuz samimiyetleri karşısında duyarsız ve ilgisizlerdir. Ayaşlı İbrahim Efendi ise üvey kızı Faika ile birlikte yaşamaya başlar .Faik’a Hanımın kocası Fuat’ın bu durum hiç umurunda olmaz.Çünkü o da başkasıyla beraberdir .
Ayrıca İskender bey’in Turhan Hanım’la ,Faika ile bir de Abdülkerim beyinde hizmetçisi Ziynet ile ilişkisi vardır.Bankacı Kahraman Bey ise yaşanan bu ilişkilerden hiç haz etmez midesi bulanır.
Hizmetçi Halide ,hamile kaldıktan sonra Rasim ne birlikte yaşamaya başlar. Raife ve ziynet ev işleri ile ilgilenirler. Hüseyin Bey yeni bir vali atana memleketine yeni bir ümitle döner.
Şefik Bey parasını büyük bir kısmını İskender Bey’e kaptırır .Turhan Hanım yaşlı İbrahim Efendi’nin kumardan pay istemesi üzerine evden taşınır. Kendisine müstakil bir ev tutar .
Dairede ki hayatı canlı tutan Turhan Hanım’ın gitmesiyle evdeki neşe ,canlılık yok olur .Adeta suyu çekilmiş değirmene döner. Ayaşlı dağılmayı önlemeye çalışır. İifet hanımı,Turhan Hanım’ın yerine koymayı dener fakat beceremez.
Hasan Bey’e felç iner bir müddet sonra da hayatını kaybeder.Şefik Bey ise ahlaksızca yaptıklarından ötürü başı kesilerek öldürür .Afyon kaçakçılığı yaptığı belirlenen İskender Bey tutuklanarak hapse atılır .Fuat, Faik ‘yı döver ve onu tamamen bırakarak evden gider.Bankacı ise Hasan Bey’in kızı Selime evlenir ve Adana’ya giderler. Doktor Fahri ‘de banka müdürünün yiğeni Melek Hanım’la evlenir.
Evdeki tüm kiracıları evden gidince Ayaşlı İbrahim Efendi tekrar evi kiralamaz. Dairenin son Sakinleri Abdulkerim Bey ile İffet Hanım, Alman pazarında bir eve taşınırlar. Ayaşlı İbrahim Efendi ve Faika yukarı şehirde bir eve taşınırlar.
Birkaç ay sonra da yaşlı İbrahim Efendi ölür.
TELEVİZYONA UYARLANAN ROMANDAN SAHNELER
